Postnatale depressie en angst na de bevalling komen bij zo’n 10 tot 15% van de vrouwen voor en hebben impact op zowel moeder als kind. Inzicht in de wisselwerking tussen darm en brein opent de weg naar effectieve, natuurlijke interventies. Lactobacillus rhamnosus HN001 is een goed onderzochte bacteriestam met gunstige effecten op stemming en angst bij vrouwen in de perinatale periode.
Inhoud
-
Veilige ondersteuning na de bevalling
-
Studie naar de effecten van Lactobacillus rhamnosus HN001
-
Minder depressie en angst door L. rhamnosus
-
Werkingsmechanismen: de darm-hersen-as
- Immunologische modulatie: rol van ontsteking en oxidatieve stress
- Neuro-endocriene en neurale routes: verbinding tussen stress en stemming
- Metabole interacties: microbiële metabolieten en neurotransmissie
-
Conclusie en perspectief
-
Bron
Veilige ondersteuning na de bevalling
Postnatale depressie en angst komen beïnvloeden niet alleen de levenskwaliteit van de moeder, maar ook haar vermogen om te zorgen voor en zich te hechten aan haar kind. Conventionele therapieën zoals antidepressiva kunnen effectief zijn, maar veel vrouwen aarzelen om deze te gebruiken tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Er is dus nood aan veilige, niet-farmacologische interventies die zowel de moeder als het kind ten goede komen.
Studie naar de effecten van Lactobacillus rhamnosus HN001
De Probiotics in Pregnancy (PIP)-studie uit Nieuw-Zeeland was de eerste dubbelblinde, placebogecontroleerde RCT die het effect van een probioticum op de stemming na de bevalling onderzocht. In totaal namen 423 zwangere vrouwen deel tussen de 14e en 16e week van hun zwangerschap. De interventiegroep kreeg dagelijks 6 × 10⁹ kolonievormende eenheden (CFU) van Lactobacillus rhamnosus HN001, terwijl de controlegroep een placebo (maltodextrine) ontving. De suppletie liep door tot zes maanden na de bevalling bij vrouwen die borstvoeding gaven.
Minder depressie en angst door L. rhamnosus
De resultaten van de studie waren opvallend. Vrouwen die Lactobacillus rhamnosus HN001 gebruikten, rapporteerden merkbaar minder gevoelens van neerslachtigheid en angst na de bevalling dan vrouwen in de placebogroep. Ze voelden zich emotioneel stabieler en ervoeren minder spanning in de eerste maanden na de geboorte. Bovendien bleek de kans op duidelijke angstklachten aanzienlijk kleiner (56%) bij vrouwen die Lactobacillus rhamnosus hadden ingenomen. Deze effecten bleven zichtbaar, zelfs wanneer rekening werd gehouden met andere factoren, zoals koliek bij de baby of het aantal weken sinds de bevalling.
Werkingsmechanismen: de darm-hersen-as
Het gunstige effect van Lactobacillus rhamnosus HN001 op stemming en angst wordt verklaard via de microbioom-darm-hersen-as, een complex netwerk van interacties tussen het microbioom, het immuunsysteem en het centrale zenuwstelsel. Binnen deze as spelen verschillende paden een rol.
a. Immunologische modulatie: ontsteking en oxidatieve stress
Darmdysbiose wordt steeds vaker in verband gebracht met laaggradige ontsteking en oxidatieve stress, processen die bijdragen aan stemmingsstoornissen. Door de samenstelling van de microbiota te verbeteren, kan L. rhamnosus HN001 de productie van pro-inflammatoire cytokinen verminderen en zo de neuro-inflammatoire belasting verlagen. Daarnaast dragen bacteriële metabolieten en gefermenteerde verbindingen, zoals korteketenvetzuren en bioactieve fytochemicaliën, bij aan verminderde oxidatieve stress en een gunstiger immuunprofiel.
b. Neuro-endocriene en neurale routes: verbinding tussen stress en stemming
Het microbioom beïnvloedt ook de stressrespons via de neuro-endocriene HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnier-as) en de nervus vagus, de belangrijkste zenuwverbinding tussen darm en hersenen. Chronische stress activeert de HPA-as, wat leidt tot verhoogde cortisolspiegels en verstoring van stemming en slaap. L. rhamnosus HN001 kan deze as helpen normaliseren door de stressrespons te dempen en het parasympathische evenwicht te herstellen.
Via de nervus vagus kunnen signalen uit de darm de hersenactiviteit direct beïnvloeden. Lactobacillus-stammen kunnen via deze route de expressie van GABA-receptoren in hersengebieden reguleren, met een kalmerend en angstverlagend effect tot gevolg.
c. Metabole interacties: microbiële metabolieten en neurotransmissie
Naast immuun- en zenuwactiviteit produceren de darmbacteriën talloze bioactieve moleculen die de hersenfunctie beïnvloeden. L. rhamnosus HN001 draagt bij aan de vorming van korteketenvetzuren, tryptofaanmetabolieten en andere neuroactieve stoffen die de serotonerge en dopaminerge routes kunnen moduleren. Deze metabole signaalstoffen vormen een derde mechanisme waarmee de bacteriestam de stemming en emotionele veerkracht kan ondersteunen.
Conclusie en perspectief
Lactobacillus rhamnosus HN001 biedt dus een veilige, wetenschappelijk onderbouwde en laagdrempelige ondersteuning voor vrouwen in de perinatale periode. Door de darm-hersen-as te moduleren, helpt deze specifieke stam de natuurlijke stressrespons te reguleren en het emotionele evenwicht te herstellen. Zo kan ze bijdragen aan het verminderen van angst- en depressieve symptomen én aan het versterken van de mentale veerkracht, ook preventief. Binnen een bredere, integratieve aanpak waarin voeding, leefstijl, slaap en sociale steun samenkomen, vormt L. rhamnosus HN001 een waardevolle pijler voor duurzame gezondheid van moeder en kind.
Bron:
- Slykerman R.F., et al. (2017). Effect of Lactobacillus rhamnosus HN001 in Pregnancy on Postpartum Symptoms of Depression and Anxiety: A Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Trial. EBioMedicine, 24:159–165