Hoe natuurlijke voedingsstoffen helpen bij een stabiele bloedsuikerspiegel

Een gezonde bloedsuikerregulatie leunt op diverse biochemische pijlers, waaronder het beperken van acute glucosestijgingen na de maaltijd én het verbeteren van de insulinerespons op celniveau. Plantstoffen kunnen op diverse manieren ingrijpen op de bloedsuikerregulatie en vormen een waardevolle aanvulling op voedings- en leefstijlinterventies. In dit artikel bespreken we de gunstige bijdragen op de bloedsuikerspiegel van stoffen zoals witte moerbeiblad, groene thee extract, berberine, chroom(picolinaat), D-chiro-inositol, myo-inositol en alfaliponzuur.

Een gezond glucosemetabolisme

Witte moerbeiblad: natuurlijke rem op de bloedsuikerpiek

In een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie (Thondre et al.), uitgevoerd bij 38 gezonde proefpersonen, werd aangetoond dat het extract van witte moerbeiblad (Morus alba L., Reducose^®) de postprandiale glucose- en insulinerespons verlaagt na inname van 75 g sucrose. De glucosewaarden daalden met 42% en de insulinespiegels met 41% op meerdere meetmomenten, vergeleken met de placebogroep. De werking van Reducose^®, dat 1-deoxynojirimycine bevat, is gebaseerd op de remming van alfa-glucosidase-enzymen in de brush border van de dunne darm, waardoor suikers langzamer worden afgebroken en minder snel in het bloed komen. Dit resulteert in een minder uitgesproken incretinerespons (zoals GLP-1), lagere pieken in insuline-uitscheiding en een stabielere bloedglucosespiegel.

Preliminaire data tomen aan dat er tot 65% meer GLP-1 aangemaakt wordt, maar over een langere periode in de uren na de maaltijd waarbij Reducose wordt ingenomen, waardoor ook het verzadigingsgevoel langer aanhoudt.

Het extract van witte moerbeibladeren, gestandaardiseerd op DNJ, kent geen bijwerkingen en kan therapeutisch worden ingezet bij postprandiale hyperglycemie, prediabetes en het metabool syndroom voor een stabielere bloedsuikerspiegel en energiebalans. Het helpt tevens bij een langer verzadigingsgevoel en een minder cravings. Voor optimaal effect wordt het kort voor een koolhydraatrijke maaltijd ingenomen.

 

Groene thee: catechines voor de bloedsuikerspiegel en vetverbranding

Groene thee (Camellia sinensis) ondersteunt de bloedsuikerregulatie via meerdere werkingsmechanismen. Polyfenolen zoals EGCG remmen de opname van glucose in de darm door interactie met glucosetransporters en enzymen zoals alfa-amylase en glucosidase. Daarnaast activeren catechines het enzym AMPK in lever- en spierweefsel, wat leidt tot verminderde gluconeogenese en verhoogde insulinegevoeligheid. Klinisch onderzoek (Yang et al.) toont aan dat een dagelijkse inname van 300–900 mg catechines (ca. 3-4 kopjes groene thee) kan bijdragen aan lagere nuchtere glucose- en insulinespiegels, en het risico op diabetes type 2 verlaagt.

Daarnaast toont recent onderzoek (Rondanelli et al.) aan dat een dagelijkse inname van 57-75 mg EGCG’s uit groene thee de vetoxidatie verhoogt, waardoor het lichaam meer energie haalt uit vetten in plaats van uit koolhydraten. Dit zorgde bij vrouwen die groene thee consumeerden voor een afname van buikvet en een kleinere tailleomtrek. Bovendien verbeterde deze efficiëntere vetverbranding ook de metabole en inflammatoire markers: de insulinegevoeligheid nam toe (lagere insuline en een verbeterde HOMA-score) en vetcel gerelateerde ontstekingswaarden namen af (lager CRP, hoger adiponectine). Deze veranderingen wijzen er dus op dat groene thee-extracten binnen twee maanden kunnen bijdragen aan het herstel van ongezonde vetweefselkenmerken.

Berberine: een veelzijdig fytonutriënt bij bloedsuikerregulatie

Berberine, een bioactieve alkaloïde afkomstig uit Berberis vulgaris, is een van de best onderzochte plantaardige stoffen met een hypoglycemische werking. In klinische studies (Sartore et al.) bij mensen met diabetes type 2 is aangetoond dat berberine ontsteking en oxidatieve stress moduleert, de insulinegevoeligheid verbetert en bijdraagt aan verlaging van glucose- en cholesterolwaarden. Berberine heeft een meerledige werking: het stimuleert de insulinesecretie en verbetert de functie van β-cellen in de pancreas, het verhoogt de afgifte van GLP-1 in de darm, vertraagt de intestinale glucoseabsorptie, en vermindert gluconeogenese in de lever via regulatie van PPAR-expressie. Daarnaast bevordert het de glycolyse in perifere cellen en ondersteunt het het evenwicht van de darmmicrobiota.

 

Chroom(picolinaat): ondersteuning van de insulinewerking en glycemische controle

Verschillende studies (Sartore et al.) suggereren dat chroom de werking van insuline kan versterken en daardoor de glucosetolerantie kan verbeteren. De focus binnen studies ligt op het effect van chroom op parameters van glycemische controle en op markers voor ontsteking en oxidatieve stress.

Binnen nutraceutische combinaties voor mensen met diabetes type 2 is chroompicolinaat een relevante toevoeging vanwege de insuline-sensitiserende werking en het potentieel om als adjuvans de regulatie van de bloedsuikerspiegel te ondersteunen.

Chroom en vitamine D3 versterken elkaar 

Een klinische studie bij 92 personen met diabetes type 2 onderzocht het effect van suppletie met vitamine D3 (50.000 IE/week), chroompicolinaat (500 μg/dag) of een combinatie daarvan op insulineresistentie (HOMA-IR), nuchtere bloedglucose, HbA1c, TNF-α en het lipidenprofiel. Na vier maanden bleek dat chroom (alleen of gecombineerd met vitamine D3) HOMA-IR effectief stabiliseerde, terwijl deze parameter toenam in de placebogroep en de vitamine D3-groep. Daarnaast daalde TNF-α significant in alle interventiegroepen. Chroom, vooral in combinatie met vitamine D3, heeft dus een positief effect op de insulinegevoeligheid door vermindering van de ontstekingsbevorderende cytokine TNF-α en daarmee de ontstekingsbelasting in het lichaam bij mensen met diabetes type 2.

D-chiro-inositol en alfaliponzuur: bij PCOS en insulineresistentie

Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) is een veelvoorkomende hormonale aandoening bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd, waarbij insulineresistentie een centrale rol speelt. In een klinisch onderzoek (Fruzzetti et al.) werd het effect onderzocht van een combinatie van D-chiro-inositol en alfaliponzuur op de menstruatiecyclus en insulineresistentie bij vrouwen met PCOS.

Na zes maanden behandeling steeg het aantal vrouwen met een regelmatige cyclus van 29% naar 77%, en werd bij 40% van de deelnemers de ovulatie hersteld. Daarnaast werden gunstige effecten gezien op metabole parameters bij vrouwen met insulineresistentie: zowel de insulinesecretie als HOMA-IR verbeterden significant. Deze verbetering ging gepaard met een lichte, maar significante daling van het BMI. Suppletie met D-chiro-inositol en alfaliponzuur vormt dus een effectieve, insulinesensitiserende interventie om de hormonale balans en de stofwisseling bij PCOS te ondersteunen.

Myo-inositol en D-chiro-inositol: twee routes naar een betere insulinegevoeligheid

Tot slot ondersteunen myo-inositol en D-chiro-inositol de insulinewerking elk met eigen mechanismen (Bizzarri et al.). Myo-inositol bevordert de opname van glucose in cellen door het transporteiwit GLUT4 naar het celoppervlak te helpen verplaatsen. Daarnaast remt het de afgifte van vrije vetzuren en ondersteunt het verschillende signaalroutes die belangrijk zijn voor een goede insulinegevoeligheid. D-chiro-inositol speelt vooral een rol in de verwerking van glucose in spier- en levercellen, waar het de omzetting van glucose naar energie (ATP) stimuleert via de citroenzuurcyclus.

Samen beïnvloeden ze belangrijke insulinegerelateerde signaalroutes zoals PI3K/AKT en GSK3β, en bootsen zo gedeeltelijk de werking van insuline na. Daarnaast blijkt myo-inositol ook een remmende werking te hebben op IP6K1, een stof die normaal de insulinegevoeligheid verlaagt en geassocieerd is met gewichtstoename en insulineresistentie. Door deze gecombineerde werking kunnen myo- en D-chiro-inositol de insulinerespons verbeteren en de insulinebehoefte verlagen en zo zorgen voor een betere bloedsuikercontrole bij mensen met insulineresistentie.

Bronnen:

• Bizzarri, M. et al. (2023). Myo-Inositol and D-Chiro-Inositol as Modulators of Ovary Steroidogenesis: A Narrative Review. Nutrients 13;15(8):1875

• Fruzzetti, F. et al. (2019). Treatment with D-chiro-inositol and alpha lipoic acid in the management of polycystic ovary syndrome. Gynecological Endocrinology, vol 35, no 6, 506-510

• Imanparast, F. et al. (2020). The effects of chromium and vitamin D₃co-supplementation on insulin resistance and tumor necrosis factor-alpha in type 2 diabetes: a randomized placebo-controlled trial. Applied Physiology, Nutrition and Metabolism, 45(5):471-477

• Rondanelli M et al. A 60-Day Green Tea Extract Supplementation Counteracts the Dysfunction of Adipose Tissue in Overweight Post-Menopausal and Class I Obese Women. 2022 Dec 7;14(24):5209

• Sartore, G. (2021). Effect of a New Formulation of Nutraceuticals as an Add-On to Metformin Monotherapy for Patients with Type 2 Diabetes and Suboptimal Glycemic Control: A Randomized Controlled Trial. Nutrients, 13, 2373

• Thondre, P.S., et al. (2021). Mulberry leaf extract improves glycaemic response and insulaemic response to sucrose in healthy subjects: results of a randomized, double blind, placebo‑controlled study.Nutrition & Metabolism, 18: 41

• Yang, C.S., et al. (2016). Mechanisms of body weight reduction and metabolic syndrome alleviation by tea. Food. Res., 60,160-174